نوسانات بازار زیر سایه تنش های خاورمیانه

در چند هفته اخیر شاهد تحولات بی‌سابقه‌ای در خاورمیانه بودیم که به‌طور مستقیم بر بازارهای جهانی تأثیر گذاشت. این منطقه که همواره به‌عنوان یکی از حساس‌ترین نقاط ژئوپلیتیک جهان شناخته می‌شود، این‌بار نیز به‌دلیل وقوع ترورها و درگیری‌های نظامی میان بازیگران کلیدی، همچون ایران، اسرائیل، حزب‌الله و حماس، موجی از بی‌ثباتی را در بازارهای نفت و طلا ایجاد کرد. از جمله مهم‌ترین این تحولات می‌توان به ترورهای هدفمند و تشدید تنش‌ها میان ایران و اسرائیل اشاره کرد که موجب نگرانی‌های گسترده‌ای در میان سرمایه‌گذاران و تحلیلگران جهانی شد. یکی از نقاط عطف این تحولات، ترور اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، در تهران بود که توسط نیروهای اسرائیلی انجام شد. این اقدام در کنار ترور یکی از فرماندهان ارشد حزب‌الله در لبنان، موجی از واکنش‌های تلافی‌جویانه از سوی ایران و حزب‌الله را به همراه داشت. این درگیری‌ها به شکل قابل توجهی منطقه را به سمت بی‌ثباتی بیشتری سوق داد و خطر گسترش جنگ به سایر کشورهای منطقه، به‌ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس، افزایش یافت.

اسرائیل با هدف جلوگیری از اقدامات تلافی‌جویانه حزب‌الله و حماس، حملات هوایی متعددی را در جنوب لبنان و نوار غزه انجام داد. حزب‌الله نیز در پاسخ به این حملات، موشک‌های متعددی را به سمت مواضع اسرائیلی پرتاب کرد که موجب بروز درگیری‌های شدیدتری میان دو طرف شد. این تنش‌ها در حالی رخ داد که جامعه بین‌المللی، به‌ویژه سازمان ملل و کشورهای اروپایی، سعی در میانجیگری و کاهش تنش‌ها داشتند، اما تلاش‌ها برای دستیابی به یک آتش‌بس پایدار هنوز به نتیجه نرسیده است.

خاورمیانه همواره به‌عنوان منبع اصلی تأمین نفت جهانی شناخته می‌شود، و هرگونه بی‌ثباتی در این منطقه می‌تواند تاثیرات عمیقی بر بازارهای نفت بگذارد. با وقوع ترورهای اخیر و تشدید درگیری‌ها، قیمت نفت به‌سرعت افزایش یافت. تحلیلگران هشدار داده‌اند که در صورت گسترش درگیری‌ها به ایران، که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت اوپک است، بازارهای جهانی شاهد افزایش شدیدتری در قیمت نفت خواهند بود. ایران تهدید کرده است که در صورت حمله به تأسیسات نفتی‌اش، اقداماتی تلافی‌جویانه علیه زیرساخت‌های انرژی در منطقه انجام خواهد داد. این تهدیدها نگرانی‌هایی را در مورد عرضه جهانی نفت ایجاد کرده است، به‌ویژه با توجه به اینکه ۳ تا ۴ درصد از عرضه جهانی نفت تحت تأثیر این درگیری‌ها قرار دارد. قیمت نفت برنت در طول ماه سپتامبر در محدوده ۷۵ تا ۸۵ دلار به ازای هر بشکه نوسان داشت. این افزایش در حالی رخ داد که تقاضای نفت در ایالات متحده به رکوردهای جدیدی رسید و ذخایر جهانی نفت در حال کاهش بود. کارشناسان بر این باورند که اگر دیپلماسی نتواند به کاهش تنش‌ها منجر شود، احتمال افزایش بیشتر قیمت نفت وجود دارد. برخی تحلیلگران حتی احتمال رسیدن قیمت نفت به بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشکه را در صورت وقوع جنگی بزرگ پیش‌بینی کرده‌اند. در کنار نفت، طلا نیز به‌عنوان یک دارایی امن در زمان‌های بی‌ثباتی اقتصادی و سیاسی، توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده است. با افزایش تنش‌ها در خاورمیانه، سرمایه‌گذاران به سمت خرید طلا روی آوردند، که منجر به افزایش قیمت آن شد. طلا به‌طور سنتی در زمان‌هایی که بازارهای مالی تحت فشار قرار می‌گیرند یا درگیری‌های ژئوپلیتیک بالا می‌گیرد، به‌عنوان یک پناهگاه امن برای سرمایه‌گذاران شناخته می‌شود. در طول ماه سپتامبر، قیمت طلا روند صعودی قابل‌توجهی را تجربه کرد.

این افزایش قیمت به‌ویژه به‌دلیل افزایش نگرانی‌ها از گسترش درگیری‌ها در خاورمیانه و احتمال ورود کشورهای دیگر به این منازعات بود. با توجه به عدم قطعیت‌های موجود در منطقه، بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی کرده‌اند که قیمت طلا همچنان به روند صعودی خود ادامه خواهد داد و ممکن است به بالاترین سطح تاریخی خود نزدیک شود. در نتیجه میتوان گفت تحولات سپتامبر ۲۰۲۴ در خاورمیانه نشان‌دهنده تأثیرات عمیق درگیری‌های ژئوپلیتیک بر بازارهای جهانی است. ترورهای هدفمند و واکنش‌های نظامی متعاقب آن، موجی از نگرانی‌ها را در بازارهای نفت و طلا به وجود آورده و منجر به افزایش قیمت‌ها در هر دو حوزه شده است. تا زمانی که چشم‌انداز روشنی برای کاهش تنش‌ها در منطقه وجود نداشته باشد، این بی‌ثباتی‌ها همچنان ادامه خواهد داشت و می‌تواند بازارهای جهانی را تحت فشار بیشتری قرار دهد.